ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਡਾ ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਐਮ ਡੀ
Diarrhea – ਢਿੱਲਾ, ਪਾਣੀ ਵਰਗਾ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਰ ਮੋਸ਼ਨ ਦਾ ਆਉਣਾ – ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਇਹ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ, ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਭਾਰ ਘਟਣਾ l Diarrhea ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਦਸਤ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ – ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਵਾਈ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਇਰੀਟੇਬਲ ਬਾਊਲ ਸਿੰਡਰੋਮ (IBS), ਜਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਵਿਕਾਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਲਾਗ,ਸੇਲੀਏਕ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਜਸ਼ ਵਾਲੀ ਟੱਟੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ (IBD) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ l
ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਅਤੇ ਪੇਚਸ਼ ਲਈ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਥੈਰੇਪੀ
Diarrhea ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ l ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦਸਤ ਸਵੈ-ਸੀਮਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਇਲਾਜ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਐਜ਼ੀਥਰੋਮਾਈਸਿਨ ਤੀਬਰ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦਸਤ (ਸਿੰਗਲ ਡੋਜ਼ 500 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ), ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਅਤੇ ਪੇਚਸ਼ (ਸਿੰਗਲ ਡੋਜ਼ 1000 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ) ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰਜੀਹੀ ਪਹਿਲੀ-ਲਾਈਨ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਹੈ। ਲੇਵੋਫਲੋਕਸਸੀਨ ਅਤੇ ਸਿਪ੍ਰੋਫਲੋਕਸਸੀਨ ਸ਼ਿਗੇਲਾ ਦੀ ਉੱਚ ਦਰ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦਸਤ (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ 500 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ 750 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ) ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਵਾਲੇ ਦਸਤ/ਪੇਚਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਵਿਕਲਪ ਹਨ
(ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਲਈ 500 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਇੱਕ ਵਾਰ [ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲੇਵੋਫਲੋਕਸਸੀਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਦੋ ਵਾਰ ਸਿਪ੍ਰੋਫਲੋਕਸਸੀਨ ਨਾਲ]), ਪਰ ਫਲੋਰੋਕੁਇਨੋਲੋਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੈਂਪੀਲੋਬੈਕਟਰ ਐਸਪੀਪੀ ਵਿੱਚ। ਤੀਬਰ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪ ਰਿਫੈਕਸੀਮਿਨ ਹੈ (200 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ); ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਮਲਾਵਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰੋਗਾਣੂਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਕਾਰਨ,ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦੀ ਚੋਣ ਵੇਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਘੱਟ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੀਬਰ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਜਾਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਦਸਤ (TD) ਦੇ ਐਪੀਸੋਡਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਅਧਿਐਨ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਮੋਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਉਲਟੀਆਂ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਕੜਵੱਲ, ਅਤੇ ਮਤਲੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, TD ਇੱਕ ਤੀਬਰ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ 3% ਮਰੀਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ TD ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 20% ਤੱਕ 1-2 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਬਿਸਤਰੇ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 40% ਪੀਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ 1-2 ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ।TD ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਪੇਚਸ਼ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਖੂਨੀ ਦਸਤ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਾਲੇ ਐਂਟਰੋਪੈਥੋਜਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਸਚੇਰੀਚੀਆ ਕੋਲੀ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਐਂਟਰੋਆਕਸੀਜਨਿਕ ਅਤੇ ਐਂਟਰੋਐਗਰੀਗੇਟਿਵ ਈ. ਕੋਲੀ (ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਈਟੀਈਸੀ ਅਤੇ ਈਏਈਸੀ) ਕੈਂਪੀਲੋਬੈਕਟਰ ਐਸਪੀਪੀ,ਸ਼ਿਗੇਲਾ ਐਸਪੀਪੀ., ਅਤੇ ਗੈਰ-ਟਾਈਫਾਈਡਲ ਸਾਲਮੋਨੇਲਾ ਐਸਪੀਪੀ. ਟੀਡੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈਟੀਓਲੋਜਿਕ ਏਜੰਟ ਹਨ। 2 ਹਾਲਾਂਕਿ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵੱਖਰੇ ਹਨ l
ਹਲਕੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ Diarrhea ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦਸਤ ਵਾਲੇ 45% ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਔਸਤਨ ਬੀਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ।
ਅਨੁਭਵੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਥੈਰੇਪੀ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਦਸਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1.5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ, ਟੀਡੀ ਨਾਲ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਇਲਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚੇ ਗਏ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਮੇਥੋਪ੍ਰੀਮ/ਸਲਫਾਮੇਥੋਕਸਾਜ਼ੋਲ, ਬਾਈਕੋਜ਼ਾਮਾਈਸਿਨ, ਨੋਰਫਲੋਕਸਸੀਨ, ਸਿਪ੍ਰੋਫਲੋਕਸਸੀਨ ਅਤੇ ਫਲੇਰੋਕਸਾਸਿਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਪਲੇਸਬੋ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨਿਕਲ ਇਲਾਜ (ਭਾਵ, ਦਸਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਹੱਲ) ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਦਰਸਾਈ lਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਟੀਡੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦਾ 3-5 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਕੋਰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ l ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਈ ਬੇਤਰਤੀਬ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਹਾਲੀਆ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ-ਡੋਜ਼ ਰੈਜੀਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਕਈ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ-ਡੋਜ਼ ਰੈਜੀਮੈਂਟ 3-ਦਿਨ ਦੇ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਨਾਲੋਂ ਜਾਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪਾਏ ਗਏ। ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ 3-5 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪਾਲਣਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਐਂਟੀਮੋਟੀਲਿਟੀ ਏਜੰਟ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ [ਇਮੋਡੀਅਮ] ਅਕਸਰ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ, ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ ਪਲੇਸਬੋ ਨਾਲੋਂ ਲੱਛਣ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਲੀਨਿਕਲ ਇਲਾਜ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਰੈਜੀਮੇਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਮੇਥੋਪ੍ਰੀਮ-ਸਲਫਾਮੇਥੋਕਸੇਲ, ਸਿਪ੍ਰੋਫਲੋਕਸਸ, ਆਫਲੋਕਸਸੀਨ, ਰਾਈਫੈਕਸੀਮਿਨ, ਅਤੇ ਅਜ਼ੀਥਰੋਮਾਈਸਿਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਜਦੋਂ 24-ਘੰਟੇ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਇਲਾਜ ਦਰਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਮਿਸ਼ਰਨ ਥੈਰੇਪੀ (ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਪਲੱਸ ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇੱਕ ਲਾਭ ਦਿਖਾਇਆ l
ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ Diarrhea ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਵਾਇਰਸ।
ਵਾਇਰਸ ਜੋ Diarrhea ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਰਵਾਕ ਵਾਇਰਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਨੋਰੋਵਾਇਰਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਐਂਟਰਿਕ ਐਡੀਨੋਵਾਇਰਸ, ਐਸਟ੍ਰੋਵਾਇਰਸ, ਸਾਈਟੋਮੇਗਲੋਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਜੋ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਪਰਜੀਵੀ।
ਕੁਝ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਸਚੇਰੀਚੀਆ ਕੋਲੀ, ਜਾਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਦਸਤ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਯਾਤਰੀ ਦਸਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲੋਸਟ੍ਰੀਡੀਓਇਡਜ਼ ਡਿਫਿਸਿਲ, ਜਿਸਨੂੰ ਸੀ. ਡਿਫ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੈ ਜੋ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦੇ ਕੋਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਵਾਈਆਂ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ, ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਲਾਗਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਤੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਸਤ ਜਾਂ ਸੀ. ਡਿਫ ਵਰਗੀ ਲਾਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਜੋ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਹਨ ਕੈਂਸਰ ਵਿਰੋਧੀ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ।
ਲੈਕਟੋਜ਼ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ।
ਲੈਕਟੋਜ਼ ਇੱਕ ਸ਼ੱਕਰ ਹੈ ਜੋ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈਕਟੋਜ਼ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਸਰ ਦਸਤ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੈਕਟੋਜ਼ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੈਕਟੋਜ਼ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਂਜ਼ਾਈਮ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਫਰੂਟੋਜ਼।
ਫਰੂਟੋਜ਼ ਇੱਕ ਸ਼ੱਕਰ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠੇ ਵਜੋਂ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਰੂਟੋਜ਼ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਨਕਲੀ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥ।
ਸੋਰਬਿਟੋਲ, ਏਰੀਥਰੀਟੋਲ ਅਤੇ ਮੈਨੀਟੋਲ – ਚਿਊਇੰਗਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੰਡ-ਮੁਕਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਗੈਰ-ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ੱਕਰ – ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਰਜਰੀ।
ਅੰਤੜੀਆਂ ਜਾਂ ਪਿੱਤੇ ਦੀ ਥੈਲੀ ਦੇ ਅੰਸ਼ਕ ਹਟਾਉਣ ਦੀਆਂ ਸਰਜਰੀਆਂ ਕਈ ਵਾਰ Diarrhea ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹੋਰ ਪਾਚਨ ਵਿਕਾਰ।
ਪੁਰਾਣੀ ਦਸਤ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ IBS, ਕਰੋਹਨ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਕੋਲਾਈਟਿਸ, ਸੇਲੀਏਕ ਬਿਮਾਰੀ, ਸੂਖਮ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਅੰਤੜੀ ਦੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦਾ ਵੱਧਣਾ (SIBO)।
ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ
ਦਸਤ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ। ਇਹ ਦਸਤ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ ਹੈ।
ਖੁਰਾਕ। ਕੁਝ ਖਾਸ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ, ਚਾਹ, ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ, ਜਾਂ ਨਕਲੀ ਮਿੱਠੇ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਵਾਈਆਂ। ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ, ਜੁਲਾਬ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਸਪਲੀਮੈਂਟ, ਐਂਟੀਡਿਪ੍ਰੈਸੈਂਟਸ, NSAIDs, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਇਮਯੂਨੋਥੈਰੇਪੀ, ਦਸਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ
ਦਸਤ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਓ।
ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਸ।
ਸੁੱਕਾ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਚਮੜੀ।
ਪਿਸ਼ਾਬ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ।
ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਸਿਰ ਹੋਣਾ।
ਥਕਾਵਟ,ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦਾ ਪਿਸ਼ਾਬ।
ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਵੱਧ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿੱਲਾ ਡਾਇਪਰ ਨਾ ਹੋਣਾ।
ਸੁੱਕਾ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਜੀਭ।
102 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹੀਟ (39 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ) ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਬੁਖਾਰ।
ਹੰਝੂਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰੋਣਾ।
ਸੁਸਤੀ, ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਾ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ।
ਢਿੱਡ, ਅੱਖਾਂ ਜਾਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਧੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿੱਖ
ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਦਸਤ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਵੋ। ਢੁਕਵੇਂ ਹੱਥ ਧੋਣ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ:
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਧੋਵੋ। ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਵੋ। ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਮਾਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਗਾਉਣ, ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ, ਡਾਇਪਰ ਬਦਲਣ, ਛਿੱਕਣ, ਖੰਘਣ ਜਾਂ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਵੋ।
ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 20 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਝੱਗ ਲਗਾਓ। ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਤੇ ਸਾਬਣ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 20 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਰਗੜੋ। ਇਹ ਓਨਾ ਸਮਾਂ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਦੋ ਵਾਰ “ਜਨਮਦਿਨ ਮੁਬਾਰਕ” ਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਧੋਣਾ ਸੰਭਵ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੈਂਡ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਿੰਕ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਅਲਕੋਹਲ-ਅਧਾਰਤ ਹੈਂਡ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਹੈਂਡ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਨੂੰ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾਓ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਹੈਂਡ ਲੋਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਅਗਲੇ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਢੱਕਿਆ ਜਾਵੇ। ਅਜਿਹਾ ਉਤਪਾਦ ਵਰਤੋ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 60% ਅਲਕੋਹਲ ਹੋਵੇ।
ਟੀਕਾਕਰਨ
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਰੋਟਾਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਦਸਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਦੋ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਟੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਾਲ। ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ
ਦਸਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ
ਦਸਤ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਾੜੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ:
ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਖਾਂਦੇ ਹੋ।
ਗਰਮ, ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਖਾਓ। ਕੱਚੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾ ਖਾਓ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਛਿੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਕੱਚਾ ਜਾਂ ਘੱਟ ਪਕਾਇਆ ਹੋਇਆ ਮੀਟ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ।
ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ।
ਬੋਤਲਬੰਦ ਪਾਣੀ, ਸੋਡਾ, ਬੀਅਰ ਜਾਂ ਵਾਈਨ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਅਸਲੀ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੀਓ। ਟੂਟੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਓ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਕਿਊਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਦੰਦ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਬੋਤਲਬੰਦ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਰੱਖੋ।
ਉਬਲੇ ਹੋਏ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਬਣੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੌਫੀ ਅਤੇ ਚਾਹ, ਸ਼ਾਇਦ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਦਸਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਟੀਮ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੋ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ।
98156 29301
ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਟੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ
