ਅੱਜ ਵਿਜੈ ਦਸਮੀਂ (Vijayadashami) ਮੌਕੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦੁਸਹਿਰਾ ਸ਼ਰਧਾ ਪੂਰਵਕ ਬੜੇ ਧੂਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਰਾਮ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਰਾਵਣ ਉਤੇ ਸੱਚਾਈ ਦੀ ਝੂਠ ‘ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਰਾਵਣ ਆਪਣੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਰਾਮ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਜੌਕੇ ਸਮੇਂ ਰਾਵਣ ਰੂਪੀ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਦਲ ਲਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਰਾਵਣ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।Dussehra
ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦਾ ਰਾਵਣ ਤਾਂ ਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ‘ਰਾਵਣ’ ਸਾਡੇ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਸਾਡੇ ਹੀ ਦਫਤਰਾਂ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਜਨੀਤੀਕ ਦਰਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕਿਆ ਬੈਠਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਛੁਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਰਾਵਣ ਦੇ ‘ਦਸ ਸਿਰ’
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਰਾਵਣ ਦੇ ਦਸ ਸਿਰ ਸਨ ਜੋ ਉਸਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਅਜੌਕੇ ਰਾਵਣਾਂ ‘ਦਸ ਸਿਰ’ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ :
| ਰਾਵਣ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਸਿਰ (ਪ੍ਰਤੀਕ)- : | ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਰਾਵਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸਿਰ |
| ਹਉਮੈ (Ego) | “ਮੈਂ ਹੀ ਸਹੀ ਹਾਂ” ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ : ਵਿਰੋਧੀ ਜਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਸੁਣਨ ਦਾ ਹਉਮਾ। |
| ਮੋਹ (Attachment) | ਕੁਰਸੀ ਦਾ ਮੋਹ: ਸੱਤਾ ਅਤੇ ਕੁਰਸੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਨਾ ਛੱਡਣ ਦੀ ਜ਼ਿੱਦ। |
| ਲੋਭ (Greed) | ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ: ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਘੋਟਾਲੇ, ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦਾ ਪੈਸਾ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। |
| ਕ੍ਰੋਧ (Anger) | ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਗੁੱਸਾ: ਹਰ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਆਲੋਚਨਾ ਉਤੇ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਣਾ। |
| ਕਾਮ | ਅਹੁਦਿਆਂ ਲਈ ਭੁੱਖ: ਹੋਰ ਤਾਕਤ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਜਿੱਥੋਂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। |
| ਈਰਖਾ (Jealousy) | ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮਾਂ ’ਚ ਅੜਚਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਹੀ ਹੀ ਹੋਣ। |
| ਨਫ਼ਰਤ (Hatred) | ਧਰਮ ਅਤੇ ਜਾਤ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੰਡ: ਵੋਟਾਂ ਲਈ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਦਰਾੜ ਪਾਉਣਾ। |
| ਡਰ (Fear) | ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣਾ: ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਮੰਨਵਾਉਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦਾ ਡਰ ਦਿਖਾਉਣਾ। |
ਅੱਜ ਦੇ ਰਾਵਣਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖਤਮ ਕਰੀਏ ?
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਰਾਮ ਨੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਰਾਵਣ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਬਦਲਵੇਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਵਣਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ‘ਤਿੰਨ ਤੀਰ’ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ:
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਾ ਤੀਰ: ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਝੂਠੇ ਬਿਆਨਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਾਓ।
ਵੋਟ ਦਾ ਤੀਰ: ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਸਮਝ ਨਾਲ ਫੈਸਲਾ ਲਓ। ਤੁਹਾਡੀ ਵੋਟ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਅੰਕ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਬ੍ਰਹਮਅਸਤਰ ਹੈ।
ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਤੀਰ : ਲਿਖਣ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤਿੱਖੇ ਤੀਰ ਹਨ। ਜੇ ਰਾਵਣ ਦੇ ਦਸ ਸਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਗ ਆਉਣ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੋ।
ਇਸ ਦੁਸਹਿਰੇ ‘ਤੇ, ਆਓ ਅਸੀਂ ਨਕਲੀ ਰਾਵਣਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ (RavanaDahan) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਅਜੌਕੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਝੂਠੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਸੋਚ ਰੂਪੀ ਰਾਵਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾੜਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਰੀਏ।