- ਲਗਭਗ 74 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੀਤੇ ਖਰਚ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਾਨ ਨੇ ਖੁਦ 7 ਟਰੱਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਹਰੀ ਝੰਡੀ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 28 ਅਕਤੂਬਰ: ਦੇਸ਼ ਕਲਿੱਕ ਬਿਊਰੋ:
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੁਦ ਟਰੱਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਮਦਦ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਸੱਤ ਟਰੱਕ ਕਣਕ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਭਰਵਾ ਕੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵੱਲ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਟਰੱਕ ਸਿਰਫ਼ ਬੀਜ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੋ ਲੱਖ ਕੁਇੰਟਲ ਕਣਕ ਦਾ ਬੀਜ, ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 74 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਫ਼ਤ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਹੰਝੂ ਸਨ। ਪੰਜ ਲੱਖ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀ ਫ਼ਸਲ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਈ। ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਫਿਰ ਗਿਆ। ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਤੱਕ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਹਾੜ੍ਹੀ (ਰੱਬੀ) ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਬੀਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣਗੇ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਸੌਂਦਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਇਹ 74 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ।
ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਮੰਜ਼ਰ ਸੁਣ ਕੇ ਰੂਹ ਕੰਬ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 2,300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਿੰਡ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਏ ਸਨ। 20 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ। ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਖਦ ਗੱਲ ਇਹ ਰਹੀ ਕਿ 56 ਮਾਸੂਮ ਜਾਨਾਂ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਕਰੀਬ ਸੱਤ ਲੱਖ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੁੱਟ ਗਈ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਤੱਕ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਇਹ ਆਫ਼ਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਸੀ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਕਹਿਰ ਟੁੱਟਿਆ। 3,200 ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ। 19 ਕਾਲਜਾਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਲੱਖਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਠੱਪ ਹੋ ਗਈ। ਉੱਥੇ ਹੀ, 1,400 ਕਲੀਨਿਕ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵੀ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੀ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇਖ ਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਬਾਹੀ ਕਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸੀ। 8,500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰੁੜ੍ਹ ਗਈਆਂ ਜਾਂ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ। 2,500 ਪੁਲ ਡਿੱਗ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਰਾਸ਼ਨ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭੇ ਡਿੱਗ ਗਏ, ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਸੜ ਗਏ, ਅਤੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਨਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਪ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਏ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅਸਤ-ਵਿਅਸਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਨੁਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁੱਲ ਨੁਕਸਾਨ 13,800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ, ਘਰਾਂ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਦਾ ਰੁੜ੍ਹ ਜਾਣਾ – ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਮਾਈ ਇੱਕੋ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਹ ਹੁਣ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਵੇ।
ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਹਾਰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਰ ਮੁਸੀਬਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵੰਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ, ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ – ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਦੁਬਾਰਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਉੱਤਰਦੇ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਫਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵੱਲ ਪਰਤ ਗਏ। ਚਿੱਕੜ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ, ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੱਸ ਬੀਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਹ ਵੀ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸੰਭਵ ਮਦਦ ਦਿਆਂਗੇ। ਮੁਆਵਜ਼ਾ, ਕਰਜ਼ਾ ਮਾਫ਼ੀ, ਨਵੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ – ਸਭ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਬੀਜ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੇ। ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੇਖਿਓ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤ ਕਿਵੇਂ ਫਿਰ ਤੋਂ ਲਹਿਲਹਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਗੌਰਵ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਾਂਗੇ। ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ।” ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਦੌੜ ਗਈ ਹੈ।